Dış Gebelik

Gebelik kadın vücudunda bir yumurtanın dölenmesi ile başlar. Normal seyrinde, döllenen bu yumurta rahim iç duvarındaki tabakaya tutunur. Bunun dışındaki herhangi bir yerde tutunması durumunda dış gebelik oluşur.

Dış gebelik hemen her zaman tüplerde oluşur (fallop tüpleri). Nadiren karın içinde, overlerde ya da rahim ağzında (serviks) yerleşebilir.

Dış gebelik normal bir şekilde gelişemez. Gelişen gebelik materyali, tedavisiz bırakıldığı takdirde, annede çeşitli dokuların harabiyetine bağlı olarak hayatı tehdit eden bir kanamaya neden olabilir. Öte yandan erken tanı ve tedavi hastanın hayatını ve gelecekteki gebeliklerini güvence altına alacaktır.

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik) Semptomlar:

Pek çok vakada dış gebeliğin geliştiği hastada uyarıcı bir bulgu olmaz. Var olan belirtilerse normal gebelik belirtilerinden farklı değildir: adet rötarı, memede hassasiyet, bulantı, halsizlik. Gebelik testi yapıldığında test sonucu pozitif çıkacaktır.

Fakat dış gebelik normal devam edemez.

Dış gebeliğin ilk belirtileri:

* Hafif vajinal kanama
* Karın alt kısmında ağrı
* Karnın bir tarafında ağrı

Eğer fallop tüpler rüptüre olursa belirtiler şu şekilde olur:

* Pelvis, karın ve hatta omuz ve boyunda hissedilen keskin zonklayan ağrı
* Baş dönmesi
* Fenalık hissi

Eğer vajinal kanamanız ve karın ağrınız varsa muhakkak jinekoloğunuzla görüşün. Eğer şu belirtiler varsa hemen acil servise başvurmalısınız:

* Şiddetli karın ağrısı
* Yoğun vajinal kanama
* Omuz ağrısı
* Gerçekte bir şey yokken şiddetli büyük abdeste çıkma ihtiyacı
* Aşırı baş dönmesi, baygınlık hissi, kendinden geçme

Sebepleri ve Risk Faktörleri:

Dış gebelik genelde daha önce hasarlanmış, şekil bozukuğuna uğramış tubalardan dolayı ortaya çıkar. Ancak bazı vakalarda neden açıklanamaz. Dış gebelik her 1000 gebelikten 20’sinde ortaya çıkar. Risk faktörleri:

* Daha önce geçirilmiş dış gebelik

* Geçirilmiş karın içi enfeksiyon

* Çocuk isteği nedeniyle alınan ve yumurtaların gelişimini stimüle eden ilaçlar

* Tubaların şekil bozukluğu ya da geçirilmiş bir operasyona bağlı olarak hasarlanması

* Tüplerin bağlanması ya da spirale rağmen oluşan gebelikte dış gebelik oluşma riski yüksektir.

Dış gebelik sonrası, eğer tüplerden biri sağlamsa normal yoldan gebelik elde etme şansı vardır. Ancak her iki tüpte de hasar varsa tüp bebek yöntemi çözüm olabilir. Bu yöntemde yumurta labortuvar ortamında sperm ile döllendikten sonra rahim içine yerleştirilir.

Komplikasyonlar:

Dış gebelik bir kadının yaşamını ciddi anlamda etkileyebilir. Tedavi sonucunda kadın tüm reprodüktif organlarını (rahim, tüpler, yumurtalıklar) yitirebilir. Öte yandan, tedavi edilmeden bırakıldığı takdirde hayati tehlike oluşur.

Teşhis:

Doktorunuza vereceğiniz bilgilerin tanı konulmasında hayati önemi vardır. Son adet gördüğünüz tarih, doğum kontrolü yötemi kullanıp kullanmadığınız, daha evvel geçirilmiş oerasyonunuz ya da karın içi enfeksiyonunuzun olup olmadığı, vaginal kanamanın varlığı ve varsa eşlik eden semptomlarınız doktorunuza düzgünce açıklamanız gereken önemli noktalardır.

Eğer doktorunuz dış gebekilten şüphelenirse karın ağrısının natürünü anlamak açısından muayene edecektir ancak teşhisi asıl koyduran laboratuvar testleri ve ultrason ile görüntülemedir.

Ultrason için tercih edilen yöntem, vajen içerisine yerleştirilen bir prob ile bakmaktır. Çok erken gebelikte ultrason bulgusu olmayabilir. Bu durumda kan testine başvurulur.

Eğer hastanın genel durumu kötüyse, kanama varsa dış gebelik ameliyat ile tedavi edilir.

Tedavi:

Rahim dışındaki bir lokalizasyonda gebelik materyali gelişemeyeceğinden, hayatı tehdit eden komplikasyonları önlemek amacıyla ektopik gebelik materyalinin uzaklaştırılması gerekir.

Eğer gebelik materyali çok küçükse, kanser tedavisinde de kullanılan metotreksat kullanılabilinir. Bu ilacı ektopik gebeliğin tedavisi amacıyla kullanırken hastaya verdiğimiz dozlar, kanser tedavisinden oldukça farklıdır. Fakat yine de, böyle bir durumda tercihen hastayı serviste yatırarak ilacı vermeyi tercih ediyoruz. İlacın etkinliği gebelik testinin tekrarı ile takip edilir ve gerektiğinde doz tekrarlanır.

Gebelik materyali çok büyük, ilaca cevap yok ise cerrahi tedavi denenir. Merkezimizde öncelikli tercih edilen metod laporoskopik cerrahidir. Bu yöntemde karın duvarında yapılan küçük kesilerden karın içine girilir ve kamera yardımı ile ektopik doku uzaklaştırılır, tüpler onarılır, ya da ileri derecede hasarlanmış tüpler çıkarılır.
Eğer hastada aşırı kanama var, ya da tüpler patlamışsa acil cerrahi girişim gerekir. Karından yapılan kesi ile tüp alınır.

Dış gebelik için alabileceğiniz önlemler:

Pelvik inlamatuvar hastalık riskini azaltmak amacıyla seksüel partner sayınızı azaltın ve kondom kullanın.

Sigara içmeyiniz!

Eğer geçirilmiş dış gebelik öykünüz varsa, gebe kalmadan önce jinekoloğunuzla görüşün. Gebe kaldıktan sonra doktorunuz sizi dikkatle muayene edecektir. Erken ultrason incelemesi ile normal gebelik olduğunun sağlaması yapılacaktır.

Unutmayın ki pek çok kadın dış gebelik sonrasında sağlıklı bir gebelik sahibi olabilmektedir.