Jinekoloji

Jinekoloji

Kadın üreme sisteminde yer alan organları inceleyen bilim dalına jinekoloji denilmektedir. Kadın üreme sisteminde jinekoloji biliminin en çok ilgilendiği üreme organları ise yumurtalık, vulva, vajen, rahim ve fallop tüpleri yer almaktadır. Bu üreme organlarında oluşabilecek kadın hastalıkların teşhisini ise jinekoloji biliminde uzmanlaşmış jinekologlar tarafından konulmaktadır. 

Bir diğer ifadeyle, jinekoloji vulva, vajen, rahim, yumurtalık ve fallop tüpleri olmak üzere kadının üreme sistemindeki organlarını inceleyen tıbbi branş olarak bilinmektedir. Jinekolog adı verilen uzman hekimler tarafından da jinekolojik muayene sonucu üreme organlarında oluşan sağlık sorunlarının teşhisi konulmakta ve hasta için en uygun jinekolojik tedavi uygulanmaktadır. 

Öte yandan jinekoloji; gebelik, menopoz, jinekolojik onkoloji, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, ürojinekoloji, kısırlık, tüp bebek, aile planlaması ve cinsel aktivitede korunma yöntemleri gibi alt branşları ile kadın sağlığını bütün olarak incelemektedir. Jinekologlar da kadın sağlığının bu alt branşları ile hastaya uygun kadın hastalıkları teşhisinin koymaktadır. Jinekolojinin ilgilendiği kadın hastalıkları ise şu şekilde sıralanmaktadır:

• Miyom: Doğurganlık çağında olan her kadının üreme organlarında oluşan katalizör yapılardır. Kanser hücrelerine dönüşme ihtimalleri çok düşük olduğu için hastanın jinekolojik kanser tedavisine başlaması gerekmektedir.

• Kronik Pelvik Ağrı: Alt karın bölgesinin pelvik kısmına yakın olan alanında 6 aydan daha uzun süre devam eden ağrılar olarak tanımlanmaktadır. Kronik pelvik ağrı tek başına bir hastalık olabileceği gibi başka bir kadın hastalığı için belirti de olabilmektedir. 

• Menopoz ve Kemik Erimesi: Bir kadının 12 ay boyunca regl görmemesi durumu menopoz olarak adlandırılmaktadır. Menopoz döneminde kemik dokusunun kendini yenileme işlemi durduğu için menopoz döneminde kadınlarda en sık görülen rahatsızlıklardan bir tanesi kemik erimesi olmaktadır. Kemik erimesi kadınlara menopoz döneminden dolayı azalan östrojen hormonu ile birlikte kemik dokusunun kendini yenileyememesi ve sonuç olarak kemik kaybına neden olması olarak bilinmektedir. 

• Endometriozis ve Çikolata Kistleri: Her regl döneminde olası bir gebelik için yer hazırlayan rahim, kendini dökmektedir. Bu dökülen dokuların fallop tüpleri içerisinden geçerek genellikle karın boşluğunda birikmesi ve gelişmeye göstermesi ile endometriozis oluşmaktadır. Bu dokuların yumurtalıklarda birikmesi ise bazen çikolata kisti adı verilen kitlelerin oluşmasına neden olmaktadır. 

• Yumurtalık Kistleri: Kadının overlerinde oluşan kitlelerdir.

• Polikistik Over Sendromu: Doğurganlık çağına gelmiş kadının yaşadığı hormonal bozukluktur.

• Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar: Cinsel ilişki yoluyla partnerlerin birbirlerine bulaştırdıkları hastalıklara denilmektedir. 

• Meme Ağrısı (Mastalji): Memede oluşan sürekli hassasiyet ve ağrı mastalji belirtisi olabilmektedir. Mastalji genellikle kadın memesinde oluşan lezyonlardan kaynaklanmaktadır.

• Anormal Uterin Kanamaları: Kadın regl döneminde uzun süreli ve yoğun gelen kanamalarını ifade etmektedir. 

• Jinekolojik Onkoloji: Kadın üreme organlarında oluşan kanser hücreleri ile ilgilenen jinekolojinin alt branşıdır. Başlıca kadın kanseri türleri rahim kanseri, rahim ağzı kanseri, vulva kanseri, yumurtalık kanseri ve vajen kanseridir.

• Ürojinekoloji: Kadın üreme organlarında oluşabilecek ürolojik rahatsızlıklara ve şikayetlere jinekolojinin alt branşı olan ürojinekoloji bakmaktadır. Sistit, idrar kaçırma ve uterin prolapsus başlıca ürojinekolojik sağlık sorunlarıdır. 

• Gebelik ve Doğum: Gebe kalan anne adayının ve bebeğin sağlığını inceleyen jinekoloji alt branşıdır. 

• Kısırlık: Çocuk sahibi olmak istemeyen çiftlerin düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye girmelerine rağmen 1 yıl içinde gebe kalınamaması ile ilgili sağlık sorunudur. Kısırlık anne adayı ve baba adayı için ayrı yapılan tetkikler sonucu bulunmakta olup ağırlıklı olarak sperm ve yumurta hücrelerinin gebelik için yeterli sayıda ve kalitede olması ile ortaya çıkmaktadır. 

• Tüp Bebek Tedavisi: Çiftlerin 1 yıl içerisinde doğal üreme yöntemleri ile gebe kalınamaması sonucu başvurulan yapay üreme tekniğidir. Tüp Bebek tedavisinin doğal yollardan gebe kalma tekniklerinden farkı ise yumurta ve sperm hücrelerinin laboratuvar ortamında döllendiriliyor olmasıdır. 

Kadın Doğum ve Jinekoloji

Jinekoloji sadece kadın hastalıkları ile ilgilenen bir bilim dalı değildir. Kadın sağlığı içersinde gebelik ve doğum da yer almaktadır. Bu yüzden jinekologlar jinekolojinin obstetri yani doğum kısmında da uzmanlaşmış hekimlerdir. Jinekolojinin kadın doğum hakkında başvurduğu tetkikler şu şekildedir:

• Anne Kanında Fetal DNA Tarama: Gebeliğin 10. hastasından itibaren yapılabilen fetal DNA tarama testleri, anne adaydan alınan 10 mm kanın incelenmesi işlemidir. Bu kanın incelenmesi ile bebekte oluşabilecek kromozonlara ve cinsiyete bağlı bozukların tespiti yapılabilmektedir. 

• Yumurta Rezervi ve Doğurganlık Değerlendirmesi: Kadının yumurta rezervleri ile doğurganlık arasında bağlantı bulunmaktadır. Bu yüzden yumurta rezervlerinin değerlendirilmesi ile kişinin gebe kalmasında bir engel olup olmadığı belirlenmektedir. 

• Dış Gebelik: Döllenen yumurtanın embriyo haricinde başka bir yer tutunması ile dış gebelik ortaya çıkmaktadır. Öte yandan dış gebelik normal gebeliğe dönüşmemektedir. 

• Düşük Yapmak: Gebeliğin en erken 12. en geç de 20. haftadan önce sonlanmış olmasına abortus yani hastanı düşük yapması denilmektedir. 

Jinekolojik Muayenede Başvuralan Tetkikler Nelerdir?

Jinekologların hastanın kadın sağlığı kontrolleri için başvurduğu tetkikler arasında şu yöntemler yer almaktadır:

• Fiziksel muayene
• Histeroskopi ile rahmin görüntülenmesi
• Laparoskopi ile tüm üreme organların görüntülenmesi
• Ultrason ile görüntüleme
• Biyopsi ile patolojik inceleme
• Smear testi ile rahim ağzından alınan sürüntünün incelenmesi
• Sonohisterogram ile rahim içine verilen sıvının ultrason görüntüleme işlemi
• Kemik ölçümü
• Radyolojik görüntüleme

Kadın Hastalıkları İçin Uygulanan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kadın hastalıkları için uygulanan tedavi yöntemleri, hastanın konulmuş olan jinekolojik rahatsızlığına ve tercihine göre belirlenmektedir. Jinekologların başlıca başvurduğu tedavi yöntemleri ise şu şekildedir:

• Ağrı kesici ilaçlar
• Antibiyotik
• Doğum kontrol hapları
• Hormon ilaçları
• Kemoterapi ve radyoterapi
• Cerrahi operasyonlar
• Tüp bebek
• HPV aşısı
• Hastanın alışkanlıklarını düzeltmek ( Sigara ve alkol kullanımını azaltmak, sağlıklı kilonun korunması vb.)
• Spiral uygulamaları 
• Hepatit B aşısı
• Antidepresan
• Kegel egzersizleri
• Vaginal pesser kullanmak, vb.

Aile Planlaması ve Jinekoloji

Jinekoloji kadın hastalıkları ve doğum ile ilgilendiği kadar aile planlaması için de yöntemler belirleyebilmektedir. Bunların başında ise doğum kontrolü ve korunma yöntemleri gelmektedir. Başlıca doğum kontrolü ve korunma yöntemleri ise şu şekildedir:

• Doğum kontrol hapları
• İğneleme yöntemi
• Minihaplar
• Ertesi gün hapı
• Rahim için araçlar (spiral)
• Kondom
• Sperm öldürücüler
• Diyafram
• Kadında tüplerin bağlanması

Bu doğum kontrolü ve korunma yöntemlerinin birçoğu oral olarak alınan ilaçlar ile gerçekleşmektedir. Öte yandan rahim içi araçlar ve kadında tüplerin bağlanması gibi yöntemler cerrahi operasyon gerekmektedir. Jinekoloğunuza başvurarak bu doğum kontorlü ve korunma yöntemleri ile aile planlaması yapılabilmektedir.